اندیشه ی سیاسی بنیان گذار انقلاب اسلامی
دسته بندي :
علوم انسانی »
علوم سیاسی
نقش مردم در حكومت اسلامي
نقش روحانيت
در انقلاب اسلامي
گفتار
دوم: سازماندهي انقلابي روحانيت
فهرست مطالب
نقش
مردم در حكومت اسلامي
از
جمله مباحث مهم در مقوله حكومت ديني، نقش مردم در حكومت اسلامي است. تبيين دقيق
اين موضوع و تعيين شايسته جايگاه مردم در حكومت اسلامي، در عصر تبليغ ايدئولوژيهاي
مردمسالار و طرح حاكميت بلامنازع نظامهاي به اصطلاح دموكراتيك در جهان، وظيفه
خطير انديشمندان اسلامي است.
سؤال
اساسي در اين زمينه اين است كه چه رابطهاي بين خواست و نظر مردم و حاكميت وجود
دارد؟ آيا آراي مردم در مشروعيت بخشيدن به نظام دخيل است؟ آيا بدون خواست و اراده
ملت ميتوان حكومت اسلامي تشكيل داد؟... و سؤالات ديگر كه با توجه به تشكيل اولين
حكومت اسلامي در عصر جديد - كه همانا نظام جمهوري اسلامي باشد - بيش از پيش مطرح
گرديده است.
از نظر
روانشناسي مذهبي، يكي از موجبات عقبگرد مذهبي، اين است كه اولياء مذهب ميان مذهب و
يك نياز طبيعي، تضاد برقرار كنند، مخصوصاً هنگامي كه آن نياز در سطح افكار عمومي
ظاهر شود. درست در مرحلهاي كه استبدادها و اختناقها در اروپا به اوج خود رسيده
بود و مردم تشنه اين انديشه بودند كه حق حاكميت از آن مردم است، كليسا يا طرفداران
كليسا و با اتكاء به افكار كليسا، اين فكر عرضه شد كه مردم در زمينه حكومت، فقط
تكليف و وظيفه دارند نه حق، همين كافي بود كه تشنگان آزادي و دموكراسي و حكومت را برضد كليسا، بلكه بر ضد دين و خدا
بطور كلي برانگيزد»
نقش روحانيت در
انقلاب اسلامي :
براي
اينكه ما در اينجا نقش روحانيت را در انقلاب اسلامي مورد بررسي و توجه بيشتري
قرار دهيم سزاوار است تحت دو مبحث آن را مطرح نماييم.
نقش برجستهي امام خميني در انقلاب اسلامي در همهي انقلابها
نقش رهبري در ايجاد و تكوين خط جديد و به دنبال آن نظام سياسي و اجتماعي جديد،
انكارناپذير است؛ اما
اين نقش در بعضي از انقلابها مانند انقلاب اسلامي بسيار
برجسته و خاص يك شخصيت است و در پارهاي ديگر به يك جريان يا گروه تعلق مييابد.
در مكتب ارادهگرايي، كه خود امام خميني (ره) هم مؤيد آن بودند، به نقش رهبري در
وقوع انقلاب تأكيد ميگردد. بههر روي، قيام 15 خرداد 1342 اين رهبري را محرز و
زمينهي نقش تعيينكنندهي امام خميني را در وقوع انقلاب اسلامي فراهم ساخت. بسيج
عمومي يكي از مهمترين عوامل در وقوع انقلاب است.